KONGERIKET NORGE - VƯƠNG QUỐC NA UY
Theo thể chế Quân chủ lập hiến, vương quốc Na Uy nằm ven các vùng biển Bắc Âu hướng ra Atlantic với chiều dài hơn 2500 km, gồm khoảng 50.000 đảo lớn hay thật nhỏ chỉ vài mét vuông, cùng sở hữu nhiều dòng sông băng, thác đổ và hàng trăm fjords nhiều triệu năm tuổi đẹp lừng danh thế giới. Na Uy có diện tích 385.100 km2, hơn 5 triệu dân. Khẩu hiệu nói lên tấm lòng hãnh diện dành cho quê hương "Alt for Norge" Tất cả cho Na Uy, và bài quốc ca "Ja, vi elsker dette lander", Vâng, tôi yêu đất nước này. Na Uy còn mang tên Xứ sở mặt trời đêm do thuộc vòng cung địa cực bắc, nên trên một phần lãnh thổ từ tháng 5 đến tháng 7 mặt trời hầu như không hề lặn, và vào tiết đông từ tháng 11 đến tháng 1 ngày đêm luôn u tối.
Na Uy thuộc bán đảo Scandinavia, có chung biên thùy với Thụy Điển, Phần Lan, Nga. Na Uy cùng với nhiều nước bạn miền bắc vốn thưa dân cư nhất Âu châu, nhưng tuy nhỏ bé mà lại rất lý tưởng, do Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch, Finland, Iceland luôn đứng hàng đầu trong danh sách những quốc gia cho dân chúng cuộc sống tốt đẹp, an toàn và có sự phát triển dân trí tốt đẹp nhất thế giới *theo tổ chức Global Peace Index. Ngân quỹ quốc gia rất sung túc, đồng tiền Krone của Na Uy được các chuyên gia tài chánh và ngân hàng đánh giá là vững vàng hàng đầu, Na Uy lại đầu tư và giữ trong tay số lượng chứng khoán khổng lồ của các nước tiến triển. Kinh tế Na Uy thăng tiến rất mau chóng và thịnh đạt, ngành khai thác hàng hải, các quặng dầu khí, dầu mỏ vốn rất dồi dào trên vùng biển quốc gia cho mức sản xuất đứng hàng 7 thế giới. Na Uy luôn được xếp hàng cao trong vài xứ sở giàu mạnh với số vốn trên đầu người cao nhất hoàn cầu.
* Thủ đô Oslo, Tòa Quốc Hội
Cơ cấu xã hội Na Uy được tổ chức thật chu đáo vững vàng nên được danh tặng là đất nước thanh bình, hạnh phúc nhất hoàn vũ trong bao nhiêu năm qua. Du khách đến thăm Na Uy luôn thích thú với thiên nhiên trong lành, cảnh sắc tươi thắm của từng tỉnh thành, rồi nào những đảo xinh hồ tĩnh, rừng xanh núi cao tuyết phủ, bao dải sông băng và fjords thênh thang lượn là giữa các ghềnh đá và thác đổ đẹp như mơ..
Những thôn làng thật xinh tươi thanh thoát làm đẹp lòng khách viếng. Các fjords của Na Uy đẹp nổi danh, mà chỉ vài quốc gia khác trên thế giới có hân hạnh được làm chủ quyền như Chile, New Zealand, Mỹ với Alaska.
Thủ đô Oslo xinh xắn với khoảng 600000 dân, tính luôn vùng phụ cận được hơn 2 triệu. Phố xá gọn đẹp, đường dành riêng cho bộ hành nhiều và người dân hay chọn phương tiện công cộng nên không thấy cảnh xe cộ ùn tắc. Trong những chuyến du hành nơi các xứ xa, khi thấy người Việt nào vui vẻ là HA.. tỏ tình đồng hương cười chào ngay, rồi nếu có thể sẽ trò chuyện thăm hỏi về tình hình xứ sở và cuộc sống tại đây. Khi dùng bữa trong một tiệm ăn Việt ở Oslo, được cô chủ hoạt bát mời thêm miếng bánh ngọt rồi cùng trao đổi kinh nghiệm sống xa quê hương. Cô cho biết đã du lịch nhiều, thăm Canada rồi, cả lắm tiểu bang xứ Mỹ nơi cô có thân thuộc luôn muốn bảo lãnh cô qua California.. Nhưng cô bảo rất yêu Na Uy và không hề có ý thay đổi dù California đông vui sầm uất, khí hậu ấm áp. Cô ca tụng đời sống dễ dàng, điều kiện xã hội tốt đẹp, an toàn, dân trí cao của Na Uy. Và ngay cả hoàng gia cũng rất thân thiện gần gũi dân chúng chứ không cao sang và xa cách như trên nhiều xứ khác. Cô đã từng gặp gỡ vua Harald và hoàng hậu Sonja trong lần hoàng cung mở cửa mời công chúng vào thăm viếng. Cô bảo thật là ấn tượng khi thấy người dân được tiếp đón một cách rất hòa đồng, vua chăm chú nghe lời dân thuật chuyện đời thường, hoàng hậu ân cần hỏi han, các hoàng tử công chúa đều dản dị, hòa nhã.
Oslo có nhiều bảo tàng viện quan trọng với bao tác phẩm của lắm danh tài như Picasso, Van Gogh, Matisse, Rodin.. Nổi danh nhất là bức tranh Tiếng thét / The Scream của Edvard Munch.
Tòa Thị Chính rất to rộng, du khách có thể vào thăm viếng những phòng triển lãm với nhiều đề tài luôn được tổ chức
Có đến 77% dân Na Uy thuộc giáo phái Tin lành Lutheran theo truyền thống, nhưng chỉ 36% hành đạo. 47% tin có một đấng tối cao hay động lực siêu phàm, và 17% không tin gì khác ngoài chính đời sống này -theo Gallup. Na Uy cũng luôn rộng mở biên thùy tiếp nhận dân nhập cư từ bốn phương trời, cho tổng số 10,6%, mà trên thủ đô Oslo có đến 27% không là người bản gốc. Nhiều nhất là dân các nước Ba Lan, Lituania, Pakistan, Irak, Somalia và cả người Việt Nam. Trẻ em từ lớp mẫu giáo đã được học tiếng Anh nên 3/4 dân rất thông thạo, rồi sau đó được chọn học thêm các ngoại ngữ Pháp, Đức, Nga, Tây Ban Nha.
Vài hàng về lịch sử xứ Na Uy :
Ngành khảo cổ cho biết là từ 12.000 năm trước trên phần đất Na Uy ngày nay đã có nhiều nhóm người sinh sống. Họ từ miền đồng bằng tìm ra vùng dọc ven biển để tìm kiếm hải sản, tôm cá thêm cho thực phẩm, do thời gian thu hoạch mùa màng trồng trọt không được bao lâu trên vùng đất lạnh bắc phương. Theo thời gian các nhóm dân càng đông đảo và đã lập nên nhiều lãnh địa độc lập, đứng đầu là một ông vua. Vào thế kỷ thứ 9 vua Harald Fairhair qua trận chiến thắng trên Hafrsfjord đã thống nhất các tiểu vương quốc, để trở thành vị vua đầu tiên của một vương quyền đất nước Na Uy to rộng.
Từ thế kỷ 8 đến 11 là giai đoạn lẫy lừng nhất của hoàng triều Na Uy, được gọi là thời Viking, do được mở mang phát triển bằng các đường biển lạnh bao la, các dòng sông và fjords thăm thẳm của nước nhà. Na Uy đã mang quân đi chiếm hữu, đặt bản doanh trên khắp các vùng biển Bắc cận kề, sức mạnh và vũ lực Na Uy đã gây khiếp đảm cho các nước bạn chung quanh. Na Uy còn xua quân được gọi là "bọn viking" sang gây hấn với Anh quốc, cả mang chiến thuyền vượt trùng dương ghi dấu ấn của vương quyền nước nhà đến gần bên kia bờ Atlantic, trên một đảo thuộc Canada ngày nay.
* Viện bảo tàng Vikingskipshuset ghi dấu thời đại của nhóm viking /quân lính vùng biển Bắc Âu
Vào thế kỷ thứ 14 một thiên tai khủng khiếp đã xẩy ra trên lục địa Âu châu cũng như trên một số nước Á châu. Nạn dịch hạch, được gọi là "Tử thần Đen" đã giết hại từ 30 đến 60% dân số Âu châu, và từ 1348 đến 1400 đã giảm dân số thế giới từ khoảng 450 triệu người xuống còn hơn 350 triệu. Riêng tại Na Uy bệnh dịch đã lấy đi sinh mạng của gần 50% tổng số dân, khiến đất nước chao đảo, xã hội và kinh tế lung lay, vương triều suy sụp khả năng giữ vững bờ cõi chinh phục được ở những chốn xa.. Để rồi năm 1380 khi vua Haakon VI qua đời, hoàng hậu Margrethe lên nối ngôi cai trị Na Uy. Bà vốn là công chúa con vua Đan Mạch, là nước đông dân và giàu mạnh nhất vùng Scandinavia, nên nữ vương đã kết hợp hai nước dưới một mầu cờ, lại được sự tham gia của nước Thụy Điển, nên một liên minh được thành lập mang tên Kalmar Union / Kalmarunionen quy tụ 3 vương triều.. Nhưng trong 148 năm liên kết, Đan Mạch ngày càng ỷ thế mạnh để chiếm giữ, quy tụ nhiều quyền thế cùng ra chính sách thuế má nặng nề gây bất bình, khiến Thụy Điển rút ra khỏi Liên Minh Kalmar năm 1523. Na Uy theo chiều đi xuống với nhiều khăn khó, đã phải tiếp tục chịu ở dưới trướng Đan Mạch, dần mất đi nhiều quyền lợi và những phần đất chinh phục được từ thuở cha ông.. Mãi đến năm 1814, khi Đan Mạch-Na Uy trong cuộc chiến bại với Anh Quốc và hoàng đế Napoléon xứ Pháp, Na Uy nhân cơ hội tuyên bố tách rời và tuyên xưng độc lập..
Mãi đến năm 1905, qua nhiều khó khăn và lắm bất bình của dân tình Na Uy, một cuộc trưng cầu dân ý thành công đã thể hiện mong muốn của toàn dân nhằm tái thiết lập một vương quyền mới với một thể chế mới.. Hoàng tử Haakon VII được Quốc Hội bầu lên làm vua một đất nước Na Uy Quân chủ lập hiến. Lấy kinh nghiệm của nhiều chao đảo và khó khăn trong quá khứ, Na Uy luôn giữ vững lập trường trung lập, cả trong 2 trận Thế chiến, chỉ muốn chú trọng đến việc tạo dựng một quốc thái dân an.
Oslo, Nobel Peace Center
Giải thưởng Nobel được thành lập theo chúc thư của Alfred Nobel, 1833-1896, người chế tạo ra thuốc nổ. Ông không dành khối tài sản khổng lồ cho thân quyến mà chỉ để thiết lập nên một hội đồng tuyển chọn, nhằm tuyên dương thành quả xuất sắc nhất trên toàn thế giới hàng năm trong 5 lãnh vực Vật lý, Hóa học, Y khoa, Văn học và Hòa bình. Giải thưởng Nobel đầu tiên được tổ chức tại thủ đô Stockholm năm 1901, những nhân tài được quốc vương Thụy Điển trao giải, với những buổi tiếp tân và dạ tiệc thật huy hoàng, trang trọng.. Và truyền thống tốt đẹp ấy luôn được duy trì lâu dài.
Giải Nobel, cao quý nhất trong nhiều giải thưởng quốc tế, luôn là niềm hãnh diện vô bờ cho cá nhân cũng như đất nước của người nhận vinh dự. Giá trị hiện kim ngày nay của mỗi giải thưởng vào khoảng hơn 1 triệu $US. Khác với 4 giải Nobel được chọn lọc bởi Hàn Lâm viện Thụy Điển và vinh tặng tại thủ đô Stockholm, giải Nobel Hòa bình, theo nguyện ước chúc thư của Alfred Nobel, được Quốc hội Na Uy chỉ định thành phần giám khảo, sàng lọc theo danh sách đề cử quan trọng đến từ nhiều xứ sở trên toàn thế giới, để tuyển ra cá nhân hay cơ quan nào đã có công danh nhiều nhất trong các lãnh vực như nêu cao lòng nhân ái, giúp đỡ tha nhân, chống lại bạo quyền, binh vực nhân phẩm và nhân quyền.. Các tuyển nhân hay cơ quan thắng cử sẽ được vinh danh tại thủ đô Oslo bởi nhà vua Na Uy.
Giải Noel Hòa bình năm 2014 được đồng trao tặng cho cô Malala Yousafzai người Pakistan và ông Kailash Satyarthi xứ Ấn Độ. Thật là tuyệt vời khi thấy một cô nhỏ mới 17 tuổi -tuổi mà người Việt mình gọi là "ăn chưa no lo chưa tới", nhưng cô đã trải qua bao khó khăn, cả ở ngưỡng cửa tử thần trong một cơn mưu sát.. Malala đã rất tự tin, đằm thắm lên nhận vinh dự cùng gởi đến toàn thế giới thông điệp và niềm cảm nhận sâu sắc của cô, nhằm gióng lên tiếng chuông gây chú ý đến thân phận và nỗi khát khao của nữ giới các đất nước bị kềm kẹp trước ước mơ được ôm tập vở đến trường, mở mang kiến thức, thành người hữu dụng cho đất nước.
Giải Nobel Hòa bình đầu tiên được trao cho ông Henri Dunant năm 1901, người Thụy Sĩ đã sáng lập nên Hội Hồng Thập Tự. Và rồi hơn một thế kỷ sau, Malala Yousafzai không những là khôi nguyên trẻ nhất của các giải Nobel, đồng danh sách với những danh nhân nhận giải Nobel Hòa bình, được ghi tên vào lịch sử nước nhà và toàn thế giới như Nelson Mandela, Ngài Dalai Lama Tenzin Gyatso, Mother Teresa, Martin Luther King, Aung San Sun Kyi, Barack Obama.. Mà trước đó Malala cũng đã từng nhận nhiều giải thưởng cao đẹp khác như Prix Simone de Beauvoir của Pháp, Giải Hòa bình Quốc gia Pakistan, Giải Sakharov từ Parlement européen, US Liberty Medal.. Nhìn hình ảnh cô gái nhỏ Malala qua các tin tức truyền thông, thật ai cũng thấy dâng lên lòng quý mến và cảm phục.
Nhà hát Opera của Oslo rất mới mẻ do được khai trương năm 2008, đã trở thành một biểu tượng tân kỳ của thủ đô. Được xây dựng ngay cạnh bờ nước theo kiểu dạng thanh thoát gọn gàng, nhà kịch nghệ Opera là niềm hãnh diện của người dân hay đến thưởng ngoạn nhiều tiết mục cùng vui bên những cửa hàng, công viên chung quanh.
Công viên Vigeland là khu vực được du khách rất thích ghé thăm nhất thủ đô, nơi nhà điêu khắc Gustav Vigeland đã thiết kế nên một vườn hoa to rộng tươi thắm cùng cho trưng bầy 212 tác phẩm khắc tạc trên đá granit và bằng đồng ưng ý nhất của ông. Điều đặc biệt là tất cả những tác phẩm đều trình bầy thân thể.. tự nhiên của con người, từ trẻ nhỏ đến người lớn với những tư thế thật lạ lùng, đa dạng!
Na Uy, xứ sở nổi danh an lành thịnh vượng, dân tình được chăm lo để có cuộc sống sung túc và hạnh phúc nhất thế giới.. Vậy mà cũng không tránh khỏi tai ương!
Tháng 7 năm 2011, hai cuộc khủng bố chống chính phủ đã làm sững sờ toàn dân và gây bàng hoàng trên thế giới. Chỉ với đôi bàn tay và đầu óc lệch lạc mà cậu Ander Breivik đã cho bom tự chế nổ tung một dinh cơ công quyền ngay trên thủ đô Oslo, lấy đi sinh mạng của 8 người cùng gây vô số thương tích trầm trọng. Sau đó Ander Breivik mặc áo giả cảnh sát, phóng thuyền ra đảo Utoya cận kề, nơi giới trẻ của Đảng Lao Động đang cùng vui buổi cắm trại ngoài trời.. Breivik đã dùng súng liên thanh bắn xối xả vào đám đông, rồi lần tìm truy diệt những ai trốn chạy ở rừng cây, ven bờ nước, vách đá chung quanh.. Thêm 69 người dân Na Uy nữa bị thảm sát, hình ảnh qua truyền thông thấy thật kinh hoàng. Sự kiện này là một thảm họa quốc gia, gây tang tóc nhiều nhất từ bao nhiêu năm qua. Gần 2 tháng sau, khi HA đến Oslo vẫn còn thấy những dấu tưởng niệm trên nhiều công viên, phố xá. Điều phải ghi nhận là luật pháp Na Uy không trừng trị mà chú ý đến phần giáo huấn. Nhà tù nơi Ander Breivik "cư ngụ" xem giống như một cơ quan tân tiến. Phạm nhân được hưởng đầy đủ điều kiện thuận lợi và tốt đẹp để.. nên người: tv, internet, thể thao, thư viện, giáo sư, nhà tâm lý, hay bất cứ đòi hỏi nào giúp phạm nhân.. thăng tiến đều được chấp nhận, cả một "căn phòng hạnh phúc" cho ai có gia đình hay bè bạn riêng tư. Khi ra hầu tòa, thấy Breivik diện complet cravate bảnh bao, thần khí tươi sáng, tự tin vui vẻ như tài tử cinéma vậy! Đất nước Na Uy vốn xem mỗi công dân như một viên gạch vững vàng để tạo dựng nên một quốc gia tiên tiến, chính quyền luôn hướng dẫn, chăm sóc cho dân tình một cuộc sống viên mãn. Thật là một xứ sở lý tưởng với những người dân vô cùng may mắn.
Du khách thăm viếng Bắc Âu thường dùng đường bộ vì những địa danh thu hút nhất không ở quá xa nhau. Nhiều người vẫn thường bảo một ngày chỉ cần lái xe rong ruổi là có thể đi qua 5, 7 quốc gia bên Âu châu. Đều này rất đúng, nhưng chạy rong để ngắm cảnh đẹp từng miền, thăm di tích lịch sử hay để hiểu biết dân tình phải cần thời gian nhiều hơn là.. ghi kỷ lục. Gia đình HA đã ghé các thành phố Bắc Âu theo những chuyến du thuyền, nhưng với một buổi sáng chiều loanh quanh phố xá thật chỉ để.. rửa mắt mà thôi. Thế nên mùa thu năm ấy theo chuyến hải trình từ Copenhagen, ghé nhiều thành phố biển rồi trans-atlantic về lại Bắc Mỹ.. Vậy nên tiện dịp bay qua trước, dành nhiều ngày thong thả cho 3 nước Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy. Đã rất thích thú được nhàn du qua bao thành thị xinh tươi, làng thôn yên ả, ngắm cảnh sắc vùng Bắc Âu sao quá thanh thản trong lành.. Và khi trở về để lên thuyền đã phải thẳng cánh cò bay. Buổi sáng dùng điểm tâm tại thành phố Bergen của các fjords xứ Na Uy, trưa ăn món Thụy Điển tại thủ đô Stockholm, tối thả bộ trên con đường nhộn nhịp ven bờ rạch nước tuôn ra biển của Copenhagen xứ Đan Mạch, không xa nơi nàng Tiên Cá /The Little Mermaid cổ tích của Hans Christan Anderson -cứ mãi lẻ loi trên một.. phiến đá sầu.
Thành phố Bergen lớn và quan trọng sau thủ đô Oslo với khoảng 250.000 dân, Bergen rất lý tưởng cho những người yêu thiên nhiên, mà thiên nhiên Na Uy vốn vô cùng xuất sắc. Bergen nằm giữa những bờ nước đảo xanh với trùng điệp đồi rộng núi cao thật thanh thoát, khiến khách thăm đều dành nhiều lời khen tặng cho bao nét xinh tươi.
Vòng theo những con đường nhỏ nhắn ven bến cảng, đến khu trung tâm rộn rã nhiều cửa hàng và khách mua tấp nập. Thăm aquarium, nhiều viện bảo tàng nhỏ nhưng đầy kỷ vật ghi dấu ấn hàng chục thế kỷ qua, do Bergen một thời là thủ đô của Na Uy. Có những thuyền tầu chào mời nhiều chuyến ra khơi, hay khám phá bao cảnh sắc tuyệt vời của núi cao rừng xanh lá biếc, cả trên lắm rạch ngòi dẫn qua các fjords hun hút mượt mà giữa hàng hàng lớp lớp ghềnh đá cao, thác đổ bạt ngàn..
Chợ cá Bergen từ sáng sớm đã thu hút kẻ bán người buôn khi thuyền chài từ biển cập bến. Hải sản biển Bắc đủ loại tươi ngon, cả được hun khói hay sấy khô. Nhiều quầy hàng quán nhỏ giới thiệu thức ăn nhanh suốt ngày qua những món "tay cầm" bình dân nhưng tươi ngon, lạ miệng.
Bến tầu Bryggen ven phố cổ Bergen thật nhộn nhịp và đặc biệt với dẫy nhà bằng gỗ sơn mầu sắc tươi sáng, có những con đường nhỏ lát đá xanh như từ nhiều thế kỷ trước dẫn vào xóm cũ, là di sản thế giới được tổ chức UNESCO bảo tồn.
*Những căn nhà gỗ màu sắc tươi thắm của Hurtigruten luôn được dùng làm postcard, phía sau là một xóm cổ thật độc đáo
Theo tháp kéo lên đỉnh núi cao, tầm nhìn trùng điệp xuống Bergen xinh tươi, dòng nước xanh ngát tiến ra biển rộng và những fjords đẹp lừng danh mà chỉ vài quốc gia như Na Uy, Chile, New Zealand, Mỹ với Alaska được sở hữu..
* Nhà thờ gỗ Fantoft kiểu trung cổ thật u uất tăm tối, được xem như mang nhiều điềm gở lẫn quỷ quái tai ương từ nhiều năm qua, do đã từng là nơi xẩy ra thảm sát, chốn thiêu sống phù thủy và cả dùng làm hầm mộ.
*Xứ lạnh tuyết nhiều nên người Na Uy rất yêu thích những môn thể thao liên quan đến đồi núi tuyết. Các môn trượt tuyết, ski-jump, ski-racing.. rất phổ biến với những ski-simulator thật tân tiến. Trong những cuộc tranh tài hay Thế vận hội mùa đông, các vận động viên Na Uy luôn dành nhiều huy chương danh giá.
* Troll là một sinh vật của huyền thoại Na Uy, biểu tượng sức lực kỳ bí trong thiên nhiên như sông biển, núi rừng..
** ** **
Gửi ý kiến của bạn
