Đà lạt trong sương mờ.(Do một cưụ NS BTX)

01 Tháng Bảy 201312:00 SA(Xem: 18368)
  • Tác giả :

Sáng nay tôi ngồi trong tiệm café, trên véranda ngôi nhà vốn là biệt thự, cách hồ Xuân Hương vài ba trăm mét. Trước mắt, mặt nước, rồi đồi Cù lững thững mấy cây thông trên nền cỏ chải chuốt, rồi tít tấp xa xa bóng dáng dãy Langbiang. Bầu trời xanh vắng sương vắng mây. Thân hình một cây thông đơn côi, đen đủi cuốn hút tâm trí tôi. Vài cái cành, cũng đen đủi, bị đốn lưng chừng, hệt như người bị chặt tay, hệt như con cua bị bẻ càng.

4067128359_83b96af672_o

Chạnh lòng liên tưởng bức hoạ của Salvatore Daly: Trên nền trời sáng choang mà không ánh nắng, trong bầu không khí vắt kiệt nước, một thi thể con người chết mà không rữa, phanh cái ngực với bộ sườn như thể phím đàn, một con nhặng giống thật hơn thật ghim ở một góc. Khúc gỗ thông đặt ở góc véranda tôi ngồi, tưởng như cũng lồng ghép vào bức hoạ đó. Vì sao người ta đặt nó ở đây nhỉ? Phần lưu lại của một cây thông kỷ niệm nào đó chăng? Nay mai biết đâu người chủ tiệm lại xin về một đoạn của cái cây còn đứng kia, đặt vào góc đối diện cho cân xứng?

da-lat-3

Nén suy tưởng siêu thực đi, tôi hướng mặt về bên kia hồ, phía tay trái: khu chợ trung tâm, một khối kiến trúc trắng chói lòa, chen lèn nhau về các hướng. Tràn trề sức sống và sự chuyển động, Đà Lạt hôm nay xem ra không có gì liên quan đến hình ảnh cây thông cành cụt kia. Nó lan tỏa ra, đồ sộ lên, giàu có lên trông thấy. Ví sự phát triển bùng nổ này với cái cây tươi tốt, mới phải.

Da%20lat%2014%20D%209

Thế nhưng tôi không tài nào thoát khỏi sự cảm nhận gia tăng sau mỗi lần trở lại: Cái cây đang lớn nhanh cả về chiều rộng lẫn chiều cao ấy, đang vô tình cầm con dao dựa, cúi xuống băm vào gốc rễ mình.
…Có những cái gì đó đang mất mát đi, đang tan vỡ đi trong cơ thể đô thị, có lẽ tinh tế nhất, trọn vẹn nhất trên đất nước mình.

dalat3

Đà Lạt, đô thị hầu như duy nhất ở nước ta có ngày sinh tháng đẻ chính xác, được tạo dựng nên lần đầu tiên trong lịch sử xây dựng của nước nhà chỉ để làm nơi nghỉ dưỡng. Một đô thị xây dựng ngay từ đầu theo ý tưởng và quy hoạch nhất quán, bởi thế mà, chỉ qua vài ba thập kỷ, đã kịp định hình cho mìn diện mạo riêng.

Đà Lạt, cũng có thể là duy nhất trong các đô thị ở nước ta, trong công cuộc hiện đại hóa tất yếu, có cơ may giữ lại và phát huy tính thống nhất giữa thiên nhiên và đô thị, tinh hài hòa trong chuyển hóa không gian và kiến trúc.

_mg_5407_domaine

Đà Lạt là một hiện tượng đô thị. Người châu âu gọi là urban phenomenon. Cái hiện tượng, cái phenomenon ấy được tạo nên bởi sự hòa nhập kỳ diệu giữa thiên nhiên, trời phú cho, và đô thị, Người dựng nên. Hòa nhập một cách hữu cơ, một cách tự nhiên, đến mức tưởng như không thể nào tạo lập khung cảnh trời đất phù hợp hơn cho phong cánh kiến trúc này, cùng như không thể nào tạo lập khung cảnh kiến trúc phù hợp hơn cho khung cảnh trời đất này.

a_Lt_-_nha_th_Con_Ga

Hơn thế nữa, Đà Lạt là một mẫu mực về sự ứng xử văn hóa đối với tạo hóa, khi con người kiến tạo những thiết chế sống của mình, – ngôi nhà và đô thị. Một sự thế nghiệm, khởi xướng cách đây ngót thế kỷ, của nền xây dựng đô thị thời hậu hiện đại, hướng vào thiên nhiên, – đô thị sinh thái.

386___news__dalat
Hồ Xuân Hương

Đà Lạt cho đến hôm nay vẫn đang sở hữu một hệ thống tài nguyên: Thiên nhiên, cảnh quan nhân văn hóa, quỹ đô thị, quỹ kiến trúc và văn hóa sống đô thị. Hễ một trong số tài nguyên này bị suy suyển, là cái tổng thể trọn vẹn bị xộc xệch. Hễ các tài nguyên cùng bị suy suyển, là cái tổng thể trọn vẹn, mệnh danh là Đà Lạt, tan vỡ.

dalat%20016

Sự tan vỡ đã bắt đầu nhận ra rồi.
Nhìn từ máy bay, khi nó giảm độ cao để đáp xuống Liên Khương, ta có thể nhận thấy rõ và đầy đủ mức độ can thiệp nghiêm trọng như thế nào vào tòa thiên nhiên. Những mảnh rừng sót lại giống như những mảng vá. Đất đai bị cày xới, đào khoét.. Một vùng đất trời vốn bát ngát, vốn xanh tươi và mát lành, co lại dần thành những ốc đảo. Vào cửa ngõ thành phố, thấy những cánh rừng thông. Tiến sát vào trung tâm, rừng thưa nhanh. Nhiều nơi thưa thớt vài cây, xa lạ ngay trên mảnh đất của chính mình. Đà Lạt vốn là thành phố của những cây thông. Thiếu bóng dáng cây thông, thiếu rừng thông, Đà Lạt liệu còn có là nó nữa không? Nghe nói, gần đây đã trồng mới gần 40 ha rừng thông. Có lẽ là ở ngoại ô. Còn ở khu trung tâm số còn lại có thể đếm được. Đã đến lúc phải kiểm kê từng cây, nhất là những cây cao tuổi, để bảo vệ như là vốn liếng. Quanh hồ Xuân Hương đã được tôn tạo, trồng nhiều loại cây: tùng, xá xị, long não, thông… Song thông, vì lí do nào đó, trồng ít. Trên đất Đà Lạt, thông đứng đâu cũng đẹp. Những khoảng trống vắng chỉ có thể lấp đầy bởi những cây thông mà thôi


BTX

nguồn: Internet/
(Do một cưụ NS BTX)/Trần Ngọc Toàn chuyển
Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn