Nước Cộng Hòa Cape Verde, República de Cabo Verde
Là một quần đảo có nguồn gốc núi lửa gồm 10 đảo lớn và 5 nhỏ với dân số khoảng 540.000 trên diện tích chung 4033 km2 -thuộc dạng đất hẹp dân thưa nhất Châu Phi, Cabo Verde nằm ngoài khơi Atlantic, cách lục địa 570 km ở ngang tầm với các nước bạn Senegal, Gambia, Mauritania. Đảo lớn và sầm uất nhất Santiago, nơi có thủ đô hành chánh Praia và gần 1/2 tổng dân số cư ngụ. Thành phố cảng Mindelo trên đảo São Vincente xinh tươi trù phú, luôn được các chuyến du thuyền xa chọn để thả neo cho khách thăm cảnh sắc tươi đẹp của phố thị, hay ra ngoài vùng xa ngắm thênh thang đồi rộng núi cao và bờ biển xanh cát trắng rất ngoạn mục.
Quần đảo Cabo Verde là chốn hoang vu trước khi các nhà thám hiểm Bồ Đào Nha đến dựng cờ chiếm cứ năm 1456. Rồi trong những thế kỷ kế tiếp đã cho dân quân sang sinh sống, cả nhận dân nhiều xứ sở khác, nhất là người Do Thái trên Âu lục vốn hay gặp khó khăn qua lắm cuộc bách đạo của Thiên Chúa giáo -mà toà thánh Vatican thời cũ vì được các hoàng gia Âu châu trọng đãi, nên nhiều ngài giáo hoàng đã ban ra lắm tín chỉ "bất khả ngộ" rất khoắt khe, nhằm củng cố quyền lợi và thế lực lẫn cho nhau. Hải quân của vương quyền Bồ Đào Nha đã dùng Cabo Verde như trạm đầu mối cho các cuộc bán buôn nô lệ Phi châu thuận lợi, để bắt họ làm việc trong đồn điền trồng mía bạt ngàn trên đảo, hay mang sang các thuộc địa xa gần và vùng Tân Thế giới của họ với xứ Brazil to rộng, rất cần sức lực của lắm nhân công trẻ khỏe mạnh. Hoàng gia Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha cùng thời vững mạnh, đã đem thuyền tầu và binh lính conquistadores tung hoành trên khắp các đại dương tìm đất mới, khi sang đến miền nam Tân Thế giới bên phía tây Atlantic luôn thẳng tay tàn diệt dòng giống dân "man di mọi rợ" nào dám chống đối, nhiều bộ tộc bị thảm sát đến 95% tổng số dân, cùng bắt cải đạo và rửa tội cho kẻ nào được tha mạng để biến họ thành nô lệ, sau khi đã đốt phá biết bao đền thờ đa thần và các tháp tế lễ Thần Mặt trời cùng các hiện tượng thiên nhiên của sắc dân bị trị.
Sắc mầu tươi thắm trên những khu nhà kiểu cổ như vẫn còn thấy ở nhiều thành phố nhỏ của Bồ Đào Nha ngày nay,
luôn làm khách thăm vui mắt
luôn làm khách thăm vui mắt
*Phiên bản nhỏ của Torre de Belem trên thủ đô Lisbon và tượng đồng nhà thám hiểm Diogo Alphonso -
có công khai triển Cabo Verde *Hai tiệm Café Lisboa và Café Royal, nơi các văn nghệ sĩ đảo quốc hay đến nhâm nhi,
cùng luôn sẵn sàng bắt chuyện, trao đổi văn hóa cùng du khách..
có công khai triển Cabo Verde *Hai tiệm Café Lisboa và Café Royal, nơi các văn nghệ sĩ đảo quốc hay đến nhâm nhi,
cùng luôn sẵn sàng bắt chuyện, trao đổi văn hóa cùng du khách..
Thế kỷ 18 đem đến nhiều đổi thay, phong trào giải phóng nô lệ được đề xướng khiến ngành thương mại trên thân phận dân Phi châu ngày một sút kém, làm nhiều cường quốc đành phải cho tan hàng dẹp chợ, bãi bỏ các bến cảng buôn người. Riêng Cabo Verde do đảo Mindelo có vị trí tốt trên Atlantic với vịnh sâu cùng nhiều đồi núi và vách đá chở che bão táp, nên được các ông chủ Bồ Đào Nha chuyển hướng biến thành một hải cảng quốc tế, dùng làm trạm ghé bến cũng như cung cấp nhiên liệu và nhu yếu phẩm cho thương thuyền từ Mỹ và Âu châu trên hải trình đến Phi châu, qua Ấn Độ dương hay về miền đông Á.
Tiếp đến, nhiều phong trào dành chủ quyền được khởi động trên các thuộc địa, để ngày càng mạnh mẽ với những tổ chức vũ trang quyết liệt đánh đuổi ngoại xâm. Bồ Đào Nha hạ bệ hoàng gia năm 1910 và vì luôn phải đối phó với tình hình chính trị bất ổn, xã hội bất an qua chế độ quân phiệt độc tài, nên năm 1951 đành nhượng bộ cho Cabo Verde từ thuộc địa trở thành một tỉnh bang hải ngoại với nhiều quyền lợi gần giống như dân trên đất mẹ.. Nhưng hoàn toàn thất bại trước khí thế của dân hải đảo, để Cabo Verde dành được độc lập muộn màng năm 1975. Ngày nay đảo quốc theo thể chế Cộng hòa Nghị viện đa đảng phái với tổng thống dân cử và thủ tướng được ủy nhiệm.
Ngôn ngữ chính là tiếng Bồ Đào Nha và tiếng créole crioulo, văn hóa phong phú do mang nhiều đặc điểm cội nguồn từ các sắc dân trời Âu lẫn Phi châu. Trẻ nhỏ được học tiếng Anh và Pháp sớm từ trường tiểu học, luật cưỡng bách giáo dục miễn phí đến qua bậc trung cấp giúp hơn 85% người trên 15 tuổi biết đọc biết viết.
Bồ Đào Nha là xứ đạo quan trọng từ thời xa xưa nên số tín hữu Thiên Chúa giáo lên đến 90%, đa số theo Công giáo La-Mã, rồi đến các phái tách rời như Tin lành, Cơ Đốc Phục Lâm, Mormon, Chứng nhân Jehovah.. và giới giáo sĩ còn có ảnh hưởng trên dân tình. Hồi giáo ngày càng hiện diện theo các di dân đến từ lục địa như Sénégal, Côte d'Ivoire.. Có một khoảng thời gian giữa thế kỷ 20, nhiều trận đói do mất mùa và hạn hán đã làm giảm sút nhiều dân số, do rất đông người Cabo Verde phải bỏ đảo tha phương trên các nước Mỹ, Pháp, Bồ Đào Nha, Portugal, Thụy Sĩ, Luxembourg.. Cả người Do Thái cùng theo nhau trở về miền đất hứa Canaan cũ, là quốc gia Israel vừa được thành lập, cho tổng số người Cabo Verde hải ngoại lên đến 700.000, đông hơn cả dân trên bản đảo.
Mầu da người đảo Cabo Verde là một pha trộn giữa sắc dân khai phá với dân đông đảo từ nhiều xứ trời Âu, cả ở phụ nữ nô lệ da đen với các ông chủ, để dần cho thế hệ ngày nay nước da nâu mật ngọt rất bắt mắt. Và họ luôn hãnh diện là dòng giống créole
Được nhiều cường quốc giúp đỡ, kinh tế Cabo Verde dựa vào các dạng cung cấp dịch vụ, trao đổi thương mại, vận chuyển hàng hoá. Ngành du lịch tiến triển rất khả quan do đảo quốc có nhiều bãi biển cát trắng tinh khôi và cảnh sắc đẹp nổi trội, trên lắm làng thôn được xây dựng các khu thư giãn với nhiều hotels, resorts thanh lịch đón khách đông đảo từ Âu châu, cả vô số villas lịch lãm cùng căn hộ tiện lợi cho khách mua hay thuê ở dài hạn, hoặc từ vô số kiều bào đã đầu tư trên quê hương qua khuynh hướng trở về nghỉ hưu an dưỡng tuổi già, vui hưởng khí hậu nhiệt đới nóng ấm quanh năm trên hải đảo thanh bình.
Nghề nông cho 70% dân công việc, nhưng đất đai không đủ mầu mỡ lại hay bị hạn hán nên số thu hoạch chỉ tạm dùng. Ngư nghiệp khá phát triển nhờ lượng tôm hùm và cá ngừ dồi dào, nhưng nói chung không đủ để nuôi dân nên Cabo Verde phải nhập cảng đa số lương thực với sự tiếp tay của nhiều nước thân hữu và tổ chức viện trợ quốc tế. Do số kiều bào đông đảo nên hàng năm dân đảo quốc nhận được từ những.. khúc ruột ngàn dặm thân thương số tiền chuyển về lên đến 20% tổng sản lượng GDP.
Và thật khác với nhiều quốc gia trên lục địa vừa thăm qua trong chuyến hải trình ghé 10 xứ Phi châu, là Mindelo của đảo São Vincente cho khách viếng cảm giác thoải mái, vui bước giữa thành phố xinh tươi, cảnh sắc nên thơ với người dân hòa hoãn sống, không khí trong lành.. Và hầu như không thấy cảnh lầm than hay những khu gia cư "ổ chuột", dù trong tỉnh có nhiều dân tiểu thương bầy hàng bán buôn, hay ngoài xa thấy thênh thang ruộng đất và nông dân cần cù cong lưng chăm bẵm mảnh vườn hoa mầu.. Nhưng có được cuộc sống giữa khung cảnh núi đồi lộng gió biển xanh, xã hội và tình hình chính trị ổn định, cho thấy quả thật dân tình đảo quốc Cabo Verde may mắn, dù nghèo mà an vui, vốn là giấc mơ của biết bao phận người đang sống giữa vô vàn khăn khó giữa nào những cuộc nội chiến tương tàn, bạo động, thiếu thốn đói khổ cùng lắm nhiễu nhương tơi bời trên lục địa Phi châu.
*Cảnh sắc nên thơ của vịnh Mindelo trên đảo São Vincente và rặng núi "Đầu người"
Thành phố Mindelo thuộc đảo São Vincente do có nhiều tiềm năng tốt đẹp nên được giới đầu tư quốc tế chú ý, khuếch trương ngành du lịch rất thành công, có mức tiến triển nhanh nhất đảo quốc. Tỉ lệ thất nghiệp nơi đây thấp, mức nghèo túng giảm nhiều, là kiểu mẫu cho cả nước vì giúp nền kinh tế quốc gia thăng tiến, như Cabo Verde được gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO, và không còn nằm trong danh sách các nước kém phát triển LDC "Least developed countries" của tổ chức United Nations.
Thế giới của chúng ta có 193 quốc gia là thành viên của tổ chức United Nations, và một số nước chỉ là thân hữu như Vatican, Palestine.. hay có vị thế bán chính thức như Kosovo, Taiwan, Somaliland, Nam Cyprus.. hoặc những tiểu quốc tách rời từ Liên bang Nga. Riêng Phi châu có 54 quốc gia mà 34 thuộc hàng đầu trong danh sách kém phát triển LDC, dành cho các nước có bình quân thu nhập ít oi so với tổng sản lượng quốc gia, mà đa số ở trên châu Phi và châu Á, cả trên những đảo quốc nhỏ độc lập sau ngày thoát ách thuộc địa.
Trên toàn vùng Bắc và Nam Mỹ cùng Caribbean Sea chỉ có đảo quốc Haiti là có tên trong sổ đen LDC, bởi tình trạng chung bao năm qua vẫn luôn vô cùng bi đát. Ngay cả "thiên đàng hạ giới" Maldives mà mới vừa thóat ra khỏi danh mục đáng ngại này, cũng nhờ biết đầu tư khôn khéo vào ngành du lịch (*năm trước cánh cò BTX69 có đáp xuống tắm biển Maldives, tận mục sở thị để thấy không thích.. lên "thiên đường" này chút nào, dù đã được nghe bao lời ca ngợi). Việt Nam không có tên trong bảng đen LDC, nhưng Cam-Bốt, Lào, Miến Điện, Nepal, Bhutan.. đều trụ. Các quốc gia trong bảng LDC do United Nations định nghĩa theo tiêu chuẩn là: xã hội còn rất yếu kém về nhiều bình diện như giáo dục, y tế, dân tình đa số đói khổ, tuổi thọ thấp.. và chỉ số "income per capita" ít hơn US$1.035/năm.
Để rõ hơn về thực trạng Phi châu, dưới đây là một số chi tiết chỉ số thu thập bình quân đầu người, trích ra từ trang mạng Wikipedia: Nghèo nhất danh sách là các xứ Niger/$360, Malawi/$370, Guinea/$400, Madagascar/$420, Togo/$460.. Cam-Bốt/$810, Việt Nam/$1390.. Và may mắn sao các cường quốc: Norway/$90.270, Thụy Sĩ/$79.290, Mỹ/$50.450, Úc/$50.130, Canada/$47.090, Pháp/$44.220, China/$5000...
Huyền Anh, BTX69
Gửi ý kiến của bạn
