Cộng hòa Ba Tây, thành phố Belém
Qua một bài Du hành ký, BTX-HA đã có dịp giới thiệu xứ Ba Tây theo 3 chuyến thăm. Lần trở lại này được biết thêm nhiều thành phố ven đại dương Atlantic, nhất là với cuộc hành trình "Amazon Discovery" -lần đầu, theo dòng nước rong ruổi trên nhánh sông dài vào sâu, qua nhiều cánh rừng xanh có các làng mạc sống đông sắc dân da xậm bản tộc xưa, khám phá biết bao điều mới lạ.
Cũng xin nhắc qua: Federative Republic of Brazil là quốc gia to rộng cùng đông dân nhất Nam Mỹ với 202 triệu, diện tích 3.286.470 km2. Brazil có đến 4000 phi trường, nhiều hải cảng quan trọng, lắm thành phố rất đông đúc cư dân, nhất là quanh 7491 cây số bờ duyên hải. Trong 150 năm qua Brazil luôn đứng đầu thế giới với ngành sản xuất café có chất lượng cao. Người da trắng chiếm 54%, da đen 6%, và sắc dân lai 36%. Thiên Chúa giáo Roma có 74% số tín hữu, được truyền giảng qua nhiều thế kỷ, tuy ngày nay số tín đồ sùng đạo đã giảm đi rất nhiều, như tình trạng chung được biết trên nhiều quốc gia tân tiến.
Năm 1500, theo gương các conquistadores Tây Ban Nha, nhà thám hiểm Pedro Alvares Cabral của Bồ Đào Nha cũng được cho giương buồm xuyên Đại Tây Dương, tìm kiếm đất mới trên Tân Thế Giới.. Để hoàng gia nước nhà qua nhiều thương lượng với Toà thánh Vatican, được ban quyền chiếm hữu vùng lãnh thổ mênh mang rộng này. Brazil cũng là nước theo ngày tháng cai trị đã đem nhiều triệu nô lệ Phi châu đến khai phá các hầm mỏ, khoáng sản, làm việc trên những cánh đồng, ruộng vườn ngút ngàn của thuộc địa.. Cho xứ sở nhỏ bé Portugal trên trời Âu ngày càng cường thịnh, thương thuyền cùng chiến thuyền thêm hùng hậu, tung hoành khắp các đại dương, sang chiếm đóng đến tận Á châu.
Bồ Đào Nha lập thành trì thống trị cùng gìn giữ vùng đất mầu mỡ với bờ biển trải dài thênh thang, bình nguyên bát ngát, lắm sông sâu hồ rộng, rừng thẳm núi đồi mượt mà này từ năm 1537 -Như pháo đài Forte do Presépio đã luôn kiên trường chống lại bao tấn công của hạm đội Pháp lẫn Dutch, để còn vững vàng sau nhiều thế kỷ. Sau, hoàng gia Portugal gởi thêm nhiều dân quân cùng súng ống và bạo lực sang củng cố thuộc địa, rao truyền chính đạo nước nhà đến muôn vạn dân bản địa còn rất đơn sơ mộc mạc.. Để theo sử sách, giang sơn của khoảng 5 triệu thổ dân, sống trên gần 2000 bộ lạc rải rác khắp chốn rừng sâu đất rộng từ thời tiên tổ, theo thời gian và ách thống trị cùng những áp bức tàn bạo đến rợn người, cả dùng lại bản cũ của nạn bách đạo /Inquisition thời Trung Cổ Âu châu, là thảm sát những kẻ vô thần hoặc thờ phụng tà thần ma quỷ hoặc tượng tạc vô tri, hay.. có vấn đề với chính đạo La Mã, đã dần mòn tàn diệt sắc dân bị trị. Ngày nay chỉ còn khoảng trên dưới 300.000 dân chính gốc cội nguồn xưa, dùng hơn 100 thổ ngữ, đa số sống rải rác trong các thôn làng nhỏ ven sông. Hay theo ước lượng, có độ một trăm bộ lạc rất nhỏ và thưa dân ở tận chốn rừng hoang sâu thẳm, họ sống rất biệt lập và luôn trốn tránh, từ chối mọi liên hệ với những người không cùng chủng tộc, ngôn ngữ.
* Hình ảnh chụp lại theo tài liệu của các diễn giả trên du thuyền
BELÉM,
Belém, Cidade das Mangueiras /City of Mangoes Trees, là thành phố Âu châu đầu tiên được thiết lập trên vùng bình nguyên châu thổ sông Amazon, nằm ven một nhánh hạ nguồn gần cửa biển, nơi nước sông Amazon đổ ra Atlantic. Năm vừa qua Belém tổ chức lễ mừng 400 năm ngày lập thành, do được thành lập năm 1616 bởi vương quyền Bồ Đào Nha, mang tên ngôi làng mà sách thánh Tân Ước ghi là chốn Đức Chúa Jesus giáng sinh trong máng cỏ, Bethlehem.
Một thời mang danh The tropical Paris, từ nét đẹp của nhiều dinh thự và nhà cửa kiểu thuộc địa của thế kỷ 19 sơn mầu tươi thắm, đến văn hoá trời Âu được truyền bá sâu rộng. Ngày nay Belém là thành phố có nền kinh tế và thương mại quan trọng, bến cảng luôn tấp nập thuyền tầu chất đầy tôm cá. Nhiều loại gỗ quý từ rừng xanh bạt ngàn của vùng Amazónia cũng được vận chuyển từ đây, thêm kỹ nghệ cây cao su thuận lợi, và gần nhất là tiềm năng dầu hỏa, giúp người dân có cuộc sống khả quan.
Khách thăm Belém xuống bến cảng Icoaraci /Mother of the waters, phải theo xe qua 23 cây số để vào khu trung tâm phố mới, với hàng loạt dẫy nhà chọc trời, như ở trên các thành phố tiên tiến khắp thế giới..
..Và được mời viếng khu phố cổ, nơi mang nét duyên đặc thù của gần 4 thế kỷ ảnh hưởng Portugal. Đông đúc, sôi động, phố cũ Belém còn giữ được nhiều sắc nét xưa qua mầu vôi bạc phôi phai trên nhiều bờ tường loang mốc, nét thời gian rêu phong đọng trên các phiến đá cổ.
Xứ đạo Portugal đã cho xây cất nhiều giáo đường bề thế như Nhà thờ Da Sé, Thánh đường Santo Alesandre và Đức Bà Nazareth, Igreja Nosa Senhora das Merces vinh danh Đức Bà Hằng Cứu Giúp.. đều được trang trọng trưng bầy hình họa và tượng đẹp. Các công dinh chung quanh đều lạ mắt, ghi dấu lịch sử và nghệ thuật xưa như Teatro Da Paz, Museu de Arte Sacra, Museu São Jose Liberto, Museu de Arte..
Đi dọc theo con đường ven bờ nước với Estacao das Docas -khu nhà kho cũ nay được tân trang để đón khách qua nhiều hàng quán thanh lịch, mát gió sông. Đến Feira de Artesanato mua souvenirs thủ công nghệ. Nhất là không thể thiếu Mercado Ver-o-Peso /See the Weight, địa điểm thu hút nhất phố cổ Belém. Khách thả bộ trên suốt chiều dài cả cây số, vui trong khu chợ rất đặc biệt, gồm khoảng 2000 hàng quán, mà một phần là chợ trời, gồm các quán cóc, lều tạm căng bạt hay xe đẩy, một số khác như chợ tôm cá nằm trong khu nhà xây cất vững vàng, như chợ Bến Thành. Và thật không thiếu món gì, từ hàng xén đến hàng ăn tíu tít người người. Dọc theo vài con đường nhỏ cận bên có nhiều dẫy nhà theo kiến trúc cũ mang mầu tươi sắc thắm, dùng làm cơ sở thương mại phồn thịnh cũng rất được chú ý.
Thành phố hơn 2 triệu dân tươi mát cây xanh, những hàng soài cổ thụ được đem đến thời xa xưa từ Ấn Độ, nay chi chít quả vàng quả đỏ. Khắp Belém còn ghi dấu kỷ niệm 400 năm lập nền tảng xây thành lũy và nhà cửa đón cư dân năm vừa qua. Ông bán hàng lưu niệm ân cần gói hàng cho khách, bỗng trầm ngâm, cố diễn tả với số vốn tiếng Anh dản dị: Tổ tiên tôi thuộc sắc dân da xậm bản tộc mà ngày trước đã bị tàn sát đến 95%. Trong gia phả tôi có nhiều thế hệ thuộc gốc nô lệ Phi châu.. Tôi là công dân xứ Brazil, cuộc sống hàng ngày của đa số chúng tôi thật đầy khăn khó. Xứ này mấy năm nay luôn bất ổn, lạm phát cao độ, chính phủ thiếu tiền trả lương cho công chức, tệ nạn bè phái tranh giành lợi lộc cùng tham nhũng nổi danh thế giới, cảnh sát lính tráng nhiễu nhương hà hiếp dân thường.. Nhất là thân phận những người dân mộc mạc bản địa cũ, và sắc dân da đen vốn rất bị bỏ quên, qua bao thế hệ vẫn không có nhiều điều kiện và cơ hội để hòa nhập hay thăng tiến trong môi trường hiện tại. Ôi.. đã bao phen chúng tôi đã kéo nhau ra đường nêu bầy tỏ, nhằm kêu gọi sự chú ý của chính quyền, của thế giới.. Vậy quý vị nghĩ là tôi có nên biết ơn hay không những trang sử cũ?
* Trên những chuyến du thuyền xa thường có nhiều diễn giả là các cựu giáo sư đại học, đại sứ, tướng tá, ký giả, văn sĩ.. Họ vẫn chia sẻ sự hiểu biết với du khách qua nhiều buổi diễn thuyết, hội thảo.. Đa phần theo nội dung chủ đề của chuyến du lịch. Đôi khi có những tiết mục mang ích lợi chung, như về World War l & WW ll, các nền văn minh cũ, hoàng gia và vương quyền, lịch sử và các thời đại, khoa học, triết học.. -Đều rất hữu ích.
* Huyền Anh, BTX 69
Gửi ý kiến của bạn
