Tây-Sơn Ngũ Phụng Thư - Nguyên Dzuy

09 Tháng Mười Một 201012:00 SA(Xem: 74821)

 Tây-Sơn Ngũ Phụng Thư

 

NHỮNG VỊ NỮ TƯỚNG TRONG THỜI NHÀ TÂY SƠN

 

Trước hết ta phải kể nữ Tướng “Hậu-Cần”, Bà Ya-Dố, người dân tộc Ba-Na ở PlâyĐê Hmâu, nay thuộc xã Đông, Huyện Kbang, Tỉnh gia Lai. Bà là con một tộc trưởng giàu có, nhiều quyền uy. ThấyBok Nhạc dấy binh khởi nghĩa, Tộc trưởng gã con gái là YaDố cho Bok Nhạc để giúp ông gây dựng lực lượng. Bà Dố đưa nghĩa quân và dân làng vào Tú-Thùy khai hoang, tạo được cánh đồng màu mỡ hơn 20 mẫu cấy lúa, trồng khoai bắp, lấy lương thực nuôi quân (nhà Tây-Sơn) Cánh đồng nầy sau gọi là: “Đồng Cô Hầu”. Bà YaDố,  được gọi là “Cô Hầu Đốc-Tướng”.

Trong hàng tướng lĩnh của vua Quang-Trung, khá nhiều nữ tướng, nổi bật hơn cả là năm vị thường gọi là “Tây-Sơn Ngũ Phụng Thư”:

1. Đứng đầu là Đô Đốc Bùi-Thị Xuân. Bà Bùi Thị Xuân người làng Xuân Hoà, xã Bình Phú, Huyện Tây-Sơn, Tỉnh Bình-Định. Bà Xinh đẹp, gỉỏi võ nghệ, thường sử dụng song kiếm. Theo truyền thuyết, bà vào rừng săn bắn, giết chết trăn lớn cứu thoát con voi trắng là chúa đàn voi rừng nên được cả đàn voi thần phục. Bà còn đánh hổ cứu ông Trần Quang-Diệu. Sau hai người thành gia thất, cùng phò giúp nhà Tây-Sơn và trở thành những tướng lĩnh trụ cột của vua Quang-Trung. Bà Bùi Thị XuânXuân được phong Đô đốc. Ông Trần Quang Diệu thành Đại tướng quân.

2. Đô đốc NguyễnThị Dung, người làng Phổ Lạc, xã Đức-Nhuận, Huyện Mộ-Đức, Tỉnh Quảng-Ngãi. Bà là em ruột quan Thái Bảo, Nguyễn Văn Xuân, bà là vợ Đô đốc Trương Đăng Đỗ (người thôn Mỹ Khê, Xã Tịnh-Khê, Huyện Sơn Tịnh, Tỉnh Qủang-Ngãi). Ông Trương Đăng Đỗ vừa là văn thần, vừa là võ Tướng của Quang Trung.

3. Nữ tướng Huỳnh Thị Cúc, người làng Dương-Quang, Xã ĐứcThắng, Huyện Mộ-Đức, Tỉnh Qủang-Ngãi. Bà là em ruột Đô-đốc HuỳnhVăn Thuận, một vị tướng giỏi của quân Tây-Sơn.

4. Nữ Tướng Bùi Thị Nhạn, là con út của ông Bùi Đắc Lương, một nhà giàu ở thôn Xuân-Hoà, xã Bình Phú, huyện Bình Khê, Tỉnh Bình-Định. Bà là cô họ của Đô đốc Bùi Thị Xuân, nhưng tuổi cùng trang lứa. Theo QuáchTấn và Quách Giao tác gỉa “ nhà Tây Sơn”, bà Bùi Thị-Nhạn kết duyên cùng Nguyễn Huệ, sau khi bà Phạm thị Liên vợ trước của ông qua đời”.

5. Nữ tướng Trần Thị Lan, là em ruột bà Trần Thị Huệ ( vợ đầu của Nguyễn-Nhạc) người thôn Trường Định, Huyện Tuy-Viễn, bà rất giỏi võ nghệ, kiếm thuật, luyện thân đi nhẹ như chim én, nên có tên hiệu Ngọc-Yến. Bà Trần Thị Lan là vợ Đô đốc Nguyễn Văn Tuyết.

Năm Vị Tướng trong “ Ngũ Phụng Thư” đều rất gỉỏi võ nghệ, côn kiếm, có tài tổ chức, huấn luyện đạo tượng binh gồm hơn 100 thớt voi và 4 đạo nữ binh hơn 2,000 người. Mỗi thớt voi lại có một nữ binh điều khiển. Đô đốc Bùi Thị-Xuân, có biệt tài luyện voi chiến, làm quân Thanh thất đảm kinh hồn với đạo quân voi ấy. Bà còn sáng tạo ra thứ lương khô bảo đảm cho quân ăn, đi liên tục trong hành quân thần tốc chiếm thành Thăng-Long, đó là bánh tráng. Có lẽ để ghi công bánh ấy mà dân Bắc Hà gọi là "Bánh Đống Đa", lâu dần rút gọn thành “bánh đa” chăng?...

Khi nhà Tây-Sơn lâm vào thế suy tàn hai nữ tướng Bùi Thị Xuân và Huỳnh Thị Cúc, cùng các nữ binh liều chết mở đường máu, phá tan vòng vây quân Nguyễn Ánh ở Đâu Mâu, Quảng-Bình, đưa vua “Cảnh Thịnh”qua sông Nhật-Lệ an toàn. Bà Huỳnh Thị Cúc đã anh dũng hy sinh tại đây.

Ngoài ra còn có nữ tướng Vũ thị Đức, người ở Phù Ly, huyện Phù-Cát. Bà Đức là con gái thứ hai Đô đốc Ân-Quang Hầu Vũ Đình Huấn. trong chiến dịch đại phá quân Thanh xuân kỷ dậu 1789, bà Vũ Thị Đức cùng cha chỉ huy quân Tây-Sơn diệt đồn Gián Khẩu, Ninh-Bình. Sau khi diệt xong đồn, bà Đức cưỡi voi thúc quân truy kích địch. Con voi của bà bị sa xuống bãi lầy thuộc thôn Thượng Hoà, xã Gia Thanh, Huyện Hoa-Lư, không lên được. Bà Đức đã tử trận cùng con voi. Sau nầy, dân địa phương lập đền thờ nữ tướng Vũ Thị-Đức, gần nơi bà hy sinh. Nay đền thờ đã hư hỏng, chỉ còn một miếu nhỏ.

Võ Thị Thái, quê ở xã Bình Chương, huyện Bình Sơn, Tỉnh Quảng Ngãi. Bà là em ruột Đô đốc Võ-Thông. Bà Võ Thị Thái Thái là Đô kỵ binh, chỉ huy việc vận chuyển quân trang, khí cụ, lương thực từ Vị Hòang, Nam-Định, đến mặt trận Ngọc-Hồi (thường Tín, Hà Tây) trong trận chiếm thành Thăng long, Xuân Kỷ Dậu. Bà chẳng may bị trúng đạn, tử thương tại chiến trường.

Nhắc lại vài nét lịch sử của các vị nữ Tướng thời nhà Tây-Sơn, để chúng ta thấy truyền thống anh hùng bất khuất của phụ nữ Việt-Nam. Từ Bà Trưng, Bà Triệu, đến hiện tại, thời nào cũng có anh hùng hào kiệt, chống quân xâm lược. Thời thế nào cũng sản sinh lắm nữ lưu dũng tướng tài ba. Bà mẹ Việt-Nam anh hùng, dũng khí bao bọc con dân việt toàn vẹn lãnh thổ, không mất một tấc đất cho ngoại xâm, góp công xứng đáng vào sự nghiệp dựng nước, giữ nước của dân tộc ta.


Nguyên-Dzuy

 

-Tham khảo.

-Tây Sơn Lịch sử .

-Non nước Bình Định (Quách Tấn)

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn